อยู่เฉยๆ บางทีก็อยากจะจัดห้องใหม่ ให้แปลกตาน่าอาศัย
แต่งานใหญ่ คือ การย้ายตู้หนังสือที่มีหนังสือจำนวนมากมาย
ต้องออกแรงผลักไสตู้หนังสือที่แสนหนัก ให้เคลื่อนย้ายไปไว้ที่มุมห้อง
ไม่ว่าจะต้องเหน็ดเหนื่อยสักเพียงใด แต่สุขใจที่ได้เห็นห้องนั้นดูสวยงามตา
ทว่าตู้หนังสือใบถัดไป ขนาดใหญ่โตและหนักยิ่งกว่าตู้ใบก่อนหน้านี้
ออกแรงหลายสิบที ทั้งผลักทั้งดัน แต่ตู้มันแทบไม่ขยับเขยื้อนไป
ยิ่งออกแรงมากสักเท่าใด ยิ่งเหมือนมีแรงมาต้านทานไว้มากเท่านั้น
พยายามดันให้สุดแรงเกิด ตู้จึงเริ่มเคลื่อนได้ แต่แล้วก็หยุดนิ่งลง
ความเหนื่อยและความท้อ เริ่มจ้องมองที่ตู้หนังสือใบใหญ่ยักษ์
กลายเป็นเรื่องไม่ง่ายนัก ที่จะเคลื่อนย้ายตู้ใบใหญ่ ให้ไปไว้ยังที่ต้องการ
มันมีแรงต้านทานอะไรสักอย่างที่มาคอยหักล้างแรงผลักทุกครั้งไป
แรงต้านทานทิศตรงข้ามกับแรงผลักนั้นไซร้ เรียกว่า "แรงเสียดทาน"
เป็นแรงต่อต้านการเคลื่อนที่ของผิววัตถุกับผิวพื้น ที่แตะสัมผัสกัน
แรงเสียดทานนั้น จะเกิดในทิศตรงข้ามกับทิศการเคลื่อนที่ของวัตถุ
เมื่อมีแรงกระทำต่อวัตถุ แต่วัตถุยังไม่เคลื่อนที่ (อยู่นิ่ง) จะเกิดแรงเสียดทานสถิต
แรงเสียดทานสถิตจะเท่ากับแรงที่มากระทำ มีค่าสูงสุดเมื่อวัตถุเริ่มจะเคลื่อนที่
เมื่อวัตถุกำลังเคลื่อนที่ด้วยความเร็วคงตัวหรือมีความเร่ง จะเกิดแรงเสียดทานจลน์
แรงเสียดทานจลน์มีค่าต่ำกว่าแรงเสียดทานสถิตเพียงเล็กน้อย
แรงเสียดทานจะมีน้อย หากน้ำหนักแรงกดของวัตถุมีไม่มาก
ผิวสัมผัสที่หยาบและสาก จะมีแรงเสียดทานมากกว่าผิวสัมผัสที่เรียบลื่น
จะเห็นว่า ถ้าอยากให้ความเสียดทานระหว่างตู้หนังสือกับผิวพื้นนั้นลดลง
คงต้องชโลมน้ำมันหล่อลื่นที่ผิวสัมผัสระหว่างพื้นกับตู้หนังสือ
หรืออาจขนถ่ายกองหนังสือออกจากตู้ เพื่อให้น้ำหนักของตู้นั้นเบาลงไป
จะทำให้เคลื่อนย้ายตู้หนังสือใบใหญ่ยักษ์ได้อย่างง่ายดาย
หากนำมาเปรียบเทียบกับคนรอบข้าง ก็เหมือนกับตู้หนังสือใบใหญ่
ที่อยากจะเคลื่อนย้ายคนอื่นให้เป็น หรือทำในสิ่งที่ใจฉันต้องการ
แต่ย่อมมีแรงเสียดทาน ที่มาต่อต้านความต้องการของฉันนี้ทุกครั้งไป
อยากเอาชนะให้ได้ดั่งใจ จะต้องใช้แรงบังคับอย่างมาก เพื่อข้ามผ่านแรงเสียดทาน
แรงเสียดทานจึงไม่ต่างอะไรกับความทุกข์ ที่ยิ่งออกแรงอยาก ก็ยิ่งมีทุกข์
วิธีลดความทุกข์ คงต้องพยายามลดค่าของแรงเสียดทาน
วาจาหวานที่จริงใจ คือ การใช้น้ำมันหล่อลื่นเพื่อลดแรงเสียดทาน
และช่วยหารตัวตนสลายอัตตา ออกจากสิ่งที่เขาบรรทุกไว้ในใจให้เบาลง
ถึงกระนั้นก็เป็นแค่การลดแรงเสียดทานให้น้อยลง แต่ยังคงมีแรงต้านอยู่ในใจ
การเปลี่ยนใจใครบางคน บางทีอาจยากกว่าการเปลี่ยนโลกทั้งใบเป็นหนักหนา
จำไว้ว่า หากวัตถุไม่มีแรงมากระทำ แรงเสียดทานจะมีค่าเป็นศูนย์
และเมื่อความอยากเท่ากับศูนย์ ความทุกข์จากแรงเสียดทานย่อมไม่เกิดขึ้น
หมายความว่า ถ้าตู้หนังสือมันใหญ่เกินกว่ากำลังจะเคลื่อนย้ายได้
ให้ปล่อยวางไว้อยู่อย่างนั้นเฉยๆ เมื่อ "วางเฉย" โดยไม่อยาก ทุกข์จะไม่มีมา
(บทความนี้ อ้างอิงจากกฎการเคลื่อนที่ของนิวตัน โดยยกตัวอย่างเปรียบเทียบกับแรงที่เกิดขึ้นเมื่อวัตถุหนึ่งพยายามเคลื่อนที่ หรือกำลังเคลื่อนที่บนพื้นผิวของอีกวัตถุหนึ่ง ในลักษณะที่ผิวของวัตถุทั้งสองแตะสัมผัสกัน ไม่ได้หมายถึงแรงประเภทอื่นๆ ที่ยังไม่มีข้อสรุปยืนยันทางวิทยาศาสตร์)
เขียนโดย แมลงปอ อากิระ
วันอังคารที่ 28 มิถุนายน 2554
Copyright © 2011 Akira Dragonfly All rights reserved.
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น